Pełnomocnictwo

Pełnomocnictwo jest jednostronnym oświadczeniem woli osoby, na mocy którego inna osoba staje się upoważniona do podejmowania czynności prawnych w zakresie udzielonego pełnomocnictwa.

Osoba udzielająca pełnomocnictwa to mocodawca, natomiast osoba działająca w imieniu mocodawcy to pełnomocnik.

Pełnomocnik podejmując czynności prawne działa zawsze w imieniu mocodawcy.

 

Pełnomocnikiem może być zarówno osoba prawna jak i osoba fizyczna, która posiada co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Przekładając to na język codzienny, oznacza to, że pełnomocnikiem może być osoba, która ukończyła 13 lata, jednak nie młodsza, ponieważ takowa nie ma zdolności do czynności prawnej :)

Rodzaje pełnomocnictw:

• pełnomocnictwo ogólne obejmuje czynności zwykłego zarządu (dokonywanie bieżących remontów domu), nie obejmuje natomiast czynności przekraczających ten zakres (sprzedaż domu),

• pełnomocnictwo rodzajowe obejmuje czynności określonego rodzaju (reprezentowanie mocodawcy przed sądem przez adwokata),

• pełnomocnictwo szczególne obejmuje jedną, ściśle określoną czynność (sprzedaż domu).

 

Wygaśnięcie pełnomocnictwa:

Każde pełnomocnictwo wygasa po wykonaniu czynności lub z upływem czasu, na który zostało ustanowione. Jeżeli pełnomocnictwo ma czas nieokreślony to mocodawca może odwołać pełnomocnictwo. Z mocy prawa pełnomocnictwo staje się nieskuteczne, gdy nastąpiła śmierć mocodawcy lub pełnomocnika.

Po wygaśnięciu pełnomocnictwa, pełnomocnik obowiązany jest zwrócić mocodawcy dokumenty pełnomocnictwa. Może on jednak żądać poświadczenia odpisu tego dokumentu (wygaśnięcie umocowania powinno być na odpisie zaznaczone).

 

Forma pełnomocnictwa:

Pełnomocnictwo może być udzielone w dowolnej formie np. ustanie, na piśmie, w formie aktu notarialnego. Jednak istnieją od tej zasady pewne wyjątki, które opiszę poniżej:

• jeżeli pełnomocnictwo zawiera umocowanie do dokonania czynności prawnej, dla której pod sankcją nieważności przewidziana została forma szczególna – w takim wypadku pełnomocnictwo winno być udzielone w takiej samej formie np. pełnomocnictwo do sprzedaży mieszkania powinno być udzielone w formie aktu notarialnego.

• jeśli dla określonych rodzajów pełnomocnictw szczególny przepis wymaga określonej formy np. pełnomocnictwo do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymaga formy pisemnej z podpisem urzędowo poświadczonym.

Falsus procurator (łac. rzekomy pełnomocnik) – osoba, która działa bez umocowania lub przekracza jego zakres.

 

Data pewna a wypowiedzenie umowy najmu zawartej na czas określony

Wertując kolejne artykuły Kodeksu cywilnego i szukając interesujących orzeczeń Sądu Najwyższego, natknęłam się na ciekawą instytucję prawną jaką jest data pewna oraz skutki jej zastosowania w pewnej określonej sytuacji - w umowie najmu.

Swoje rozważania zacznę od krótkiego opisu daty pewnej.

Data pewna (art. 81 k.c.) - jest to urzędowe poświadczonie daty, które jest skuteczne także względem osób nie uczestniczących w dokonaniu określonej czynności prawnej, np. w podpisywaniu umowy najmu.

Ponadto czynność prawna ma datę pewną w poniższych przypadkach:

1) w razie stwierdzenia dokonania czynności w jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty dokumentu urzędowego;

2) w razie umieszczenia na obejmującym czynność dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza - od daty wzmianki;

3) w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie uważa się za pewną od daty śmierci tej osoby.

Wiedząc już, czym jest owa instytucja prawna, spójrzmy na art. 678 k.c. mówiący o zbyciu rzeczy najętej w czasie trwania najmu:

Zgodnie z tym artykułem, w razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy, jednak może wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Uprawnienie to nie przysługuje nabywcy, jeżeli umowa najmu była zawarta na czas oznaczony z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a rzecz została najemcy wydana (art. 678 § 2 k.c).

W doktrynie podkreśla się, że zastrzeżenie daty pewnej chroni najemcę przed ewentualna nielojalnością stron, ponieważ zapobiega zawieraniu umów antydatowanych.

Co zatem wynika z powyższego przepisu:

Np. jeżeli zawarłyście umowę najmu mieszkania na okres roku i w trakcie trwania najmu, właściciel sprzedał mieszkanie, wówczas nowy właściciel nie może wypowiedzieć Wam takiej umowy, pod warunkie, że taka umowa jest opatrzona datą pewną czyli np. umowa zawiera datę pobrania opłaty skarbowej i jej skasowania przez organ państwowy bądź data została potwierdzona przez notariusza.

Wady oświadczenia woli

Zanim omówię wady oświadczenie woli, myślę że warto rozpocząć nasze rozważania od wyjaśnienia czym jest samo oświadczenie woli. Na wstępie zaznaczę, że jest ono jedną z podstawowych instytucji prawnych, która towarzyszy nam często w zwykłych sprawa życia codziennego - chociaż bardzo często, a nawet co do zasady nie zdajemy sobie z tego sprawy, gdy np. kupujemy gazetę albo kasujemy bilet w tramawaju de faco dokonujemy czynności prawnych  :)

Czym zatem jest oświadczenie woli?

Jest to każdy przejaw woli ludzkiej zmierzający do wywołania skutku prawnego w postaci powstania, zmiany, ustania stosunku prawnego. Wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona
przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, np. może być ona złożona na piśmie, ustnie, jak i również poprzez gest.

Wady oświadczenia woli - są to nieprawidłowości występujące przy podjęciu decyzji (aktu woli) lub towarzyszące przejawowi woli (oświadczeniu), które powodują, że oświadczenie woli jako wadliwe, jest lub może być pozbawione prawnej skuteczności.

Rodzaje wad oświadczenia woli:

1. Brak świadomości lub swobody (art. 82 k.c.) - oznacza to sytuację gdy osoba składająca oświadczenie woli znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli - dotyczy to w szczególności: choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego chociażby przemijającego zaburzenia czynności psychicznych.

2. Pozorność (art. 83 k.c.) - oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Chodzi tu o taką sytuację, w której dwie strony dla pozoru dokonują między sobą czynności prawnej (np. zawierają umowę), umawiając się z góry, że nie wywoła ona skutków prawnych, np. rodzice dziecka zawierają ugodę przed sądem w sprawie wysokości alimentów w celu spełnienia przez matkę dziecka warunku uzyskania prawa do zasiłku rodzinnego.

3. Błąd (art. 84-86 k.c.) co do treści czynności prawnej. Błąd może się przejawiać w mylnym przeświadczeniu o stanie faktycznym, które miało wpływ na dokonanie czynności prawnej (np. ktoś kupuje kopię obrazu myśląc, że to oryginał). Błędem będzie również zwykła pomyłka co do treści oświadczenia woli (np. ktoś podpisuje umowę, w której jest wpisana cena 1000 zł, mylnie sądząc, że wynosi ona 100 zł).

Uchylenie się od skutków czynności prawnej dokonanej pod wpływem błędu możliwe jest jedynie wówczas, gdy błąd był istotny, tzn. że gdyby składający oświadczenie pod wpływem błędu oceniał sprawę rozsądnie, nie dokonał by czynności prawnej tej treści.

4. Groźba (art. 87-88 k.c.) - osoba w celu zmuszenia innej osoby do złożenia oświadczenia woli zapowiada użycie środków, które sprowadzą niekorzystne następstwa dla tej osoby lub osoby trzeciej. Groźba musi być poważna i bezprawna.



5. Podstęp - polega na świadomym wprowadzeniu w błąd osoby dokonującej czynności prawnej w celu złożenia przez nią oświadczenia woli o określonej treści.

Złożenie oświadczenia woli pod wpływem błędu, podstępu lub groźby nie powoduje, że jest ono nieważne od samego początku. Żeby uznać je za nieważne konieczne jest złożenie przez osobę dokonującą wadliwej czynności prawnej oświadczenia o uchyleniu się od jej skutków prawnych. Z chwilą złożenia takiego oświadczenia wadliwa czynność prawna przestaje wywoływać skutki prawne już w momencie jej dokonania, czyli z mocą wsteczną. Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych wadliwej czynności powinno nastąpić na piśmie.

Następstwem braku świadomości lub swobody i pozorności jest bezwzględna nieważność czynności prawnej.